Vicdan ve Maneviyat_Mehmet Güzel yazdı

Kültür ile ahlak bir birine bağlı olan ve bir birini besleyen iki temel iki kavram. Toplumların sürdürülebilir ilişki normları bu iki temel ilkeler ve kavramlar bütünlüğü çerçevesinde ilerleme ivmesi kazanırlar.Her ne kadar bu ilkelerin çeşitli boyutları olsa da asıl olan bu iki kavramın özüdür.
Maddi ve manevi açıdan kültür normları coğrafya inanç ve dil açısından göreceli değişiklikler arz etse de temel olarak toplumların maddi ve manevi dünyalarına hizmet ederler lakin burada temel çelişki insanlığın binlerce yıl süresince oluşturduğu kültür kodlarının metalaştırılarak içinin boşaltılmasıdır. Popüler kültür olarak da lanse edilen devletli uygarlık sürdürülebilir kültürü kendi kontrolü altına alma çabasıdır, temel paradoks bu çelişkidedir.

Örneğin beslenme, barınma sanat-edebiyat giyim-kuşam sinema-tiyatro.. Örnekler çoğaltılabilir. Kültürün icracı konumundaki toplumlar ise kültüre çok yönlü işlevsellik de kazandırarak sürekli olarak onu geliştirirler. Kültürden vazgeçilmez boyut kültürdeki estetik boyutdur. Örneğin;dil kültürün aktarımında temel işlev sahibiyken dil fonetiği bakımından estetiki kullanımı bir kültür gerektirir.. Diğer sanat alanlarında da aynı yaklaşımlar ve bakış sanatın icrasında zihnin de estetize edilmesini sağlar.
Öte yandan kültürün ahlak ile bütünlüklü ele alınması ona etik değer kazandırır. Bir bakıma ahlak kültür normlarına hukuki çerçeve kazandırarak kültürün öz değerleriyle kalmasını sağlar.Bu bakımdan toplumsal vicdan olgusu insanın insanlığından asla vazgeçmeyeceği temel bir olgudur.
Notredam'ın Kamburu romanı ünlü Fransız edebiyatçı Victor Hugon'un baş yapılarındandır. Romanın temel karekterini oluşturan Quasimodo Notredame kilisesinin çancısıdır lakin fiziki olarak da çok çirkindir.. Sırtında kocaman bir kambur olmakla birlikte ağız yapısı daha da korkutucudur ve topaldırda.Kendi fiziki çirkinliği nedeniyle kolay kolay insanlarla yüz yüze gelmez, kilisenin çatısı arasında yaşamını sürdürür Lakin Quasimodo'nun içindeki sevgi ahlak ve adalet duygusu tarifsizdir, çingene dansçısı Esmersldayı koruma içgüdüsü ve vicdanı manevi bakımdan tarifsizdir. Burada temel ilke ne olursa olsun insanın vicdanını yitirmemesidir.

Bir insan çok popüler olabilir,hatta entelektüel olarak da çok bilgili ve yetenekli  olabilir.Bir olay ve olgu karşısında vicdanlı değilse toptancı bir yargı mekanizması çerçevesinde hareket ediyorsa orda vicdandan bahsedemeyiz. Dolayısıyla yazar Qasimodo karekterini işlerken en çok da insanın içindeki vicdana vurgu yapmıştır.Donkişot romanında ki Donkişot karekterini ele aldığımız da da Donkişot'un iç dünyasında ki saflığı, temizliği görmek mümkün. Her iki karekterde de verilmek istenen mesaj insanın ahlak yönünün vicdanıyla bütünlük arz etmesidir.. Lakin hiç tanımadığınız biri kapınızı çaldığında ona yaklaşımınız vicdanlı davranmanızdır.

Mehmet Güzel_Globalkalem