Bayhan'ın Bıyıkları ve Van'a İthal Kültür Festivali_Oktay Candemir yazdı!

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Türkiye Kültür Yolu Festivalleri” kapsamında “ Van Kültür Yolu Festivali” düzenlendi. 12-20 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen festival, 9 gün sürdü. Festivalin maliyeti konusunda ise bir açıklama yapılmadı. Hem iyi bir iş yaptıklarını söylüyorlar hem de maliyetini açıklamıyorlar. Maliyetini bizden gizliyorlar. Kendinizden eminseniz çıkıp açıklarsınız; ama açıklamazsanız, altında bir çapanoğlu olduğunu düşüneceğiz.

Festivalin ismi her ne kadar “Kültür Yolu Festivali” olsa da, gördüğümüz kadarıyla “Kültür Yolsuzluğu Festivali” de olabilir. Yaptıkları, yapacaklarının teminatıdır; bundan hiç kuşkumuz yok!

2019 yılında "gençlerin kimyasını bozduğu" gerekçesiyle Gezgin Fest’i yasaklayanlar, bugün gençlerin organik kimyasını bozan festival yapıyorlar.

Festival kapsamında 311 etkinlik düzenlenmiş. Hepsi ücretsiz; ama yalnızca tiyatronun ücretli olması tepki topladı. Neden hepsi bedava da sadece tiyatro ücretli? Ahmet Kaya gibi “Bir açıklaması vardır elbet” demek isterdim ama inanın, yok.

Van Kültür Yolu Festivali yapıyorsunuz ama içinde Van yok. Vanlı sanatçılar yok, konunun Van’la uzaktan yakından ilgisi yok. Erol Evgin’i, Funda Arar’ı, Uğur Yücel’i getirsen, hadi neyse diyeceğiz; en azından onlar Vanlı. Vanlı Yaşar Kemal’den söz edilmeden, onun adına bir etkinlik yapılmadan “Van Kültür Yolu Festivali” olur mu?

Öyle bir Kültür Festivali yapmışlar ki, sanki Van’ın, Vanlının hiçbir kültürü yok ve onlarda Van’a dışarıdan Kültür ithal ediyorlar. İşin derinine inerseniz, bu bir nevi Van halkına karşı yapılmış büyük bir saygısızlıktır.

Kültür dediğimiz olgunun Ebru Yaşar, Bayhan ve Sinan Akçıl ile nasıl bir ilgisi olabilir ? Bayhan’ın genel kültürü bile sıfır! Kendisi demedi mi, “Okuyamadım, cahil kaldım. Bu benim içimde yaradır.” diye!

Vıcık vıcık arabesk kokan ve müzik sektöründe bir türlü tutunamayan Bayhan, ‘Seni Anan Benim İçin Doğurmuş’ şeklindeki anlamsız sözleri ile ün yapmış ama o gün bugündür tek albümü tutmayan ve neredeyse emekli hüviyetine girmiş Ebru Yaşar’ı Van’a getirmek için ne kadar para harcadılar acaba?

Festivalin adı “Kültür Yolu” ama bizim kültür bu yolun neresinde? Bir tane Kürtçe sanatçı bile yok, halay yok, dengbêj yok. Niğde’de, Aksaray’da, Samsun’da, Bursa’da ne yaptılarsa kopyalayıp aynısını Van’da yaptılar ve buna da “Van Kültür Yolu Festivali” dediler. Samsun’un kültürüyle Van’ın kültürünün aynı olmadığını bilmiyorlar mı? Elbette biliyorlar... Ama oradaki kültürü buraya da empoze etmeye çalışıyorlar. Aslında bu, bildiğimiz klasik devlet politikası.

Sahnede sık sık “Vanlıyam, şanlıyam, gılıcı ganlıyam” şarkısını söylemeler... Bu durum bana, bir dönem ikide bir sahneye atlayıp “10. Yıl Marşı” ile “Bir Başkadır Benim Memleketim” şarkısını söyleyen sanatçı görünümlü grupları hatırlatıyor. “Vanlıyam, şanlıyam, gılıcı ganlıyam” türküsü de bunların Van versiyonu olarak uyarlanmış gibi!

Bayhan ile Sinan Akçıl ile nasıl bir kültür yolumuz olacak, vallahi billahi bilemedik. “Kale Yolu” deselerdi, en azından yolumuzu bilirdik. Kültür Yolu mu? Orası nere?

Bayhan’ın ülkücü bıyıkları, “Tiryakinim” şarkısı ve finalde Kürtçe şarkı söyleme çabası tam bir rezaletti. Güzelim “Wa disa bu şev” şarkısını önce Vizontele’de Yılmaz Erdoğan mahvetti, şimdi de Bayhan halletti. Bu şarkı kadar bahtsız başka bir şarkı var mı, bilemem; ama bu şarkı, şarkı olduğundan beri böyle zulüm görmedi. Zaten Bayhan’ın bıyıkları, Bayhan’dan önce sahneye çıktı.

Vanlılar dengbêj dinler, semaver çayı koyar oturur; Bayhan’ın tiryakisi değil, semaver çayının tiryakisidir. Van kültürünü tanımadan kalkıp kafana göre festival yapmaya çalışırsan, Vanlı da evinin balkonuna sandalye atar, “Festivalin batsın” der, seninle alay eder.

Van’ın kültürüyle hiç ilgisi olmayan sahne şovları, şatafatlı gösteriler, oraya buraya dizilmiş sponsor tabelaları... Bu nedenle şehirde hem trafik tıkandı hem de biz. Festival yapacağız diye 9 gün boyunca bu şehrin altını üstüne getirdiler. Kentte “Kültür Yolu Festivali” düzenliyorsunuz ama festivale gidecek yol bile yok! Festivale gitmek isteyen Vanlılar, “Yollar seni gide gide usandım”, “Karanlık bir gece, yol görünmüyor” türkülerini dinleyerek; bolca efkâr yaparak, bin dert ve kederle festival alanına ulaşmıştır.

Netice itibariyle:

Van’ın festivalini, Bursa’nın, Samsun’un kodlarıyla değil; Vanlının diliyle, ruhuyla, hikâyesiyle kurarsanız, işte o zaman olur “kültürün yolu”