IŞİD’in Ezidi Kürtlere yönelik soykırımı 11. Yılında: Hâlâ 3 bin kişi kayıp
Bugün, IŞİD’in Şengal’e saldırarak Ezidi Kürtlere yönelik soykırım gerçekleştirmesinin üzerinden 11 yıl geçti. Aradan geçen on yılı aşkın süreye rağmen, felaketin yarası hâlâ taze ve resmî veriler trajedinin boyutlarını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Rûdaw’ın, Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi’nden elde ettiği verilere göre, halen yaklaşık 3 bin Ezidi kayıp, 10 bin aile ise mülteci durumda ve köylerine, şehirlerine geri dönemiyor. Silahlı grupların varlığı ve çatışma ortamı da Şengal’in toparlanmasını engelliyor.
11 yıl önce bugün başlayan soykırım
3 Ağustos 2014’te IŞİD, Şengal bölgesine saldırarak binlerce Ezidi’yi katletmiş, binlercesini kaçırmış ve toplu mezarlara gömmüştü. Ezidi toplumu büyük bir felaket yaşamış, yüzbinlerce kişi göç etmek zorunda kalmıştı. Aradan geçen sürede, kayıpların bir kısmı kurtarılsa da binlercesinin akıbeti hâlâ bilinmiyor.
Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi verilerine göre durum
- Toplam 11.417 Ezidi katledildi, bunlardan 6.417’si kaçırıldı. Kaçırılanların 3.548’i erkek, 2.869’u kadındı.
- Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi Doğrudan Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani’ye bağlı: Bugüne kadar 3.590 kişi IŞİD’in elinden kurtarıldı: 1.211 kadın, 339 erkek, 1.076 kız çocuk, 964 erkek çocuk.
- Hâlâ 2.827 kişinin akıbeti bilinmiyor, bunların 1.466’sı erkek, 1.361’i kadın. Aileleri 11 yıldır haber bekliyor.
- IŞİD’in sadece insanları değil, Ezidilere ait 68 kutsal mekânı da yıktığı tespit edildi.
- 93 toplu mezar ve 10 bireysel mezar bulundu, 274 kişinin kimliği tespit edildi.
- Yaklaşık 325 bin Ezidi, Kürdistan Bölgesi içinde mülteci kamplarında yaşıyor ve geri dönemiyor.
Uluslararası tanıma: Ezidilere yönelik saldırılar soykırım olarak kabul edildi
Birçok ülke, hükümet, parlamento ve uluslararası örgüt, IŞİD’in Ezidi Kürtlere karşı işlediği suçları “soykırım” olarak tanımladı:
- 19 Mart 2015: BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Ezidilere yönelik saldırıları "soykırım" olarak tanımladı.
- 10 Mayıs 2021: BM’nin IŞİD suçlarını araştıran birimi UNITAD, IŞİD’in Irak’taki eylemlerinin soykırım sayıldığını açıkladı.
- 27 Ocak 2016: Avrupa Konseyi Ezidi soykırımını tanıdı.
- 4 Şubat 2016: Avrupa Parlamentosu Ezidilere, Hristiyanlara ve diğer dini azınlıklara yönelik saldırıları "soykırım" olarak tanıdı.
- 14 Mart 2016: ABD Temsilciler Meclisi, Ezidilere, Hristiyanlara, Şiilere ve diğer azınlıklara yönelik saldırıları soykırım olarak tanıdı.
- 20 Nisan 2016: İngiltere Parlamentosu, Ezidi soykırımını tanıdı ve konunun BM Güvenlik Konseyi’ne taşınmasını istedi.
- 1 Ağustos 2023: İngiltere Hükümeti, IŞİD’in Ezidilere yönelik suçlarını resmen soykırım olarak tanıdı.
- 23 Mart 2017: İskoçya Parlamentosu, Ezidilere yönelik IŞİD saldırılarını resmen soykırım olarak tanıdı.
- 25 Ekim 2016: Kanada Parlamentosu, Ezidilere yönelik saldırıları soykırım olarak kabul etti ve Ezidi kadın ve kız çocuklarına sığınma hakkı verilmesini kararlaştırdı.
- 6 Ocak 2016: Fransa Senatosu, Ezidi soykırımını tanıdı ve faillerin yargılanması çağrısında bulundu.
- 16 Şubat 2018: Ermenistan Parlamentosu Ezidi soykırımını tanıdı.
- 1 Mart 2021: Irak Parlamentosu, Ezidilere, Türkmenlere, Hristiyanlara ve Şebeklere yönelik IŞİD saldırılarını soykırım olarak tanıyan yasayı kabul etti.
- 30 Haziran 2021: Belçika Parlamentosu Dış İlişkiler Komisyonu, Ezidi soykırımını tanıdı.
- 17 Temmuz 2021: Belçika Parlamentosu genel kurulu, Ezidi soykırımını oy birliğiyle tanıdı.
- 6 Temmuz 2021: Hollanda Parlamentosu Ezidi soykırımını tanıdı.
- 19 Ocak 2023: Almanya Federal Parlamentosu, Ezidi soykırımını tanıdı.
- Ocak 2024: İsviçre Parlamentosu da Ezidi soykırımını tanıdı.