Belir-Sizliğin Bizlik Kısmı

İnsanoğlu yaşamının her bölümünde bir yerlerde hep bilinmezi bilmeye odaklı olmuştur. Bu durumdan ötürü belirsizlik kelimesi çoğu zaman mutsuzluk-mutluluk ekseninde belirleyici bir rol oynamaktadır. Ruhsal anlamda belirsizlik sonucunda kişide iki durum ortaya çıkar korku ve stres. Korku; fizyolojik olarak beyindeki amigdala yapısının düzenlediği limbik sistemi uyarıcı bir yapı olarak düşünülmekte. Bu sistem bir çok yerde "derin beyin" olarak da bilinmektedir.

Duygular ve hayatta kalma içgüdüsünün belirginleştiği noktadır aslında. Biz buna herhangi bir tehlike veya duygu anında refleksif olarak bizi tetikleyip koruyan sistematik yönetim sistemi de diyebiliriz. Evrim sürecinde de oldukça eskiye dayanan bir nokta olması bunun bizdeki önemini vurgular nitelikte. Korkunun en korkutucu kısmı onu kontrol edemeyişimizdendir. Ve belirsizlik bu kontrolsüzlük hissiyatını tetiklediği için kişide seyri yoğun hissedilmektedir. Korkunun altında yatan şey bazen kalıtımsal bazen ise sonradan oluşan birçok faktörle kendini gösterir. Bir diğer kol olan streste ise. Kişi panik durumunda gerçek bir tehlike varmış gibi bedensel ve psikolojik tepkiler göstermektedir. Stres belirli düzeyde olduğunda yarar sağlayabilir çünkü bilindiği üzere dopamin, adrenalin, no adrenalin ve kortizol hormonları belirli bir düzeyde salgılandığında motivasyonu, konsantrasyonu arttırır ve vücuda anlık gereken güç ve kuvveti sağlar. Fakat normal dışı olduğunda seyri gündelik yaşamı etkileyecek sıkıntılı süreçleri barındırabilir. Tekrar belirsizlik durumuna geldiğimizde tüm dünyada yaşanan pandemi döneminde ve sonrasında danışanlarda gözlemlenilen önemli bir nokta bu olduğu için bu konuya değinmek oldukça önemli. En kurtarıcı yön an' da kalıp olanı yaşayabilmektir. Fakat şu süreçte kişiler tıpkı bir travma sonrası stres bozukluğunda (TSSB) olduğu gibi durumu baskılayıp sadece ileriye odaklı olduklarından o ucu görmekte belirsiz kalmış durumda kalabilirler ve asıl korkutan kısım burada birikebilir. TSSB 'de de olduğu gibi kişi sürekli geçmiş gelecek kaygısından anı kaçırır ve bir süre sonra tatminkâr hazlarını kaybeder. Otomatik olarak yaşam gayesini yürütme kısımlarında düşüşler yaşayabilir. Şu anki sürecin normalleşmesi konusunda en belirgin sivrilme belirsizlik kavramı etrafında toplanmakta.

Peki şimdi ne olacak, nasıl devam edilecek? Kavrama pozitif yönde bakabilirsek süreç bize iki şeyi anlatır " ya hiçbir şey başlamamıştır ya da her şeyin olabilme şansı vardır." Aslında yine iki güzel uca dokunduruyor bizleri. Ama bu defa yüksek ihtimalli bir yola iterek. Yani düşüncenin pozitif akışı belirsizliği bir çeşit belirli yöne sürüklemekte. Şöyle düşünün yaşamda her şeyi bilseydik ne için yaşardık? Merak etmediğimiz bir şeyden kolayca uzaklaşmakta, bizdeki ruhta mevcut. Yani aslında bu bir çeşit ilerleme tetikleyicisi konumunda. Hayat mükemmellik açısından kusursuzdur fakat insan düşüncesi bakımından her zaman yetersiz kalır. Ve kişi o mükemmelliği kendi egosundan ve üstünlük hazzından farkedemeyebilir. Bazen her şeyin düzenli, kontrol edilebilir ve bilinir olması da aradığınız şeyi bulmada sizi zorlayabilir. Akışta dağınıklıkta önemlidir. Ara sıra olanı dağıtın, bir şeyi bulabilmede genişlik yaratacaktır. Belirsizlikte tıpkı diğer kavramlar gibi bizlik olağan bir aşamadır, bu yönde nasıl ilerleyeceğinize inanmak belirsizliği belirli yapan kısımların basamaklarını oluşturandır. Ve farklı bakılabilir ise güzel bir yaşam güdüsü olarak hayatımızda yer edinebilir.

Psk./Berna Melis AVCI